Roken in de verschillende fases van psychose

Samenvatting

Achtergrond. Het is vooralsnog niet volledig duidelijk hoe men de verhoogde prevalentie van middelengebruik bij patiënten met een psychose kan verklaren.

Doelstellingen. Om de kennis op dit gebied te vergroten werd de relatie onderzocht tussen middelengebruik (roken, cannabis en alcohol) en meerdere klinische en psychosociale uitkomsten bij patiënten met verschillende stadia van psychose.

Belangrijkste resultaten. Onder de participanten met een ultrahoog risico op psychose (UHR) bleek dat 1 op de 2 jongvolwassenen al rookten. Er werd een significant verband gevonden tussen het aantal sigaretten en de ernst van (met name) affectieve symptomen, maar geen verband tussen roken en cognitieve symptomen. Het gebruik van passieve coping stijlen en was geassocieerd met een verhoogde kans om te roken bij patiënten met psychose. Dit gold niet voor de overige onderzochte copingstijlen, noch voor de niet-aangedane zussen en broers van patiënten, of voor de controles. Tevens bleek het meemaken van jeugdtrauma geassocieerd met een verhoogde kans om te roken bij patiënten en gezonde controles. Na correctie voor confounders verdween deze associatie. Rokende patiënten met een psychotische stoornis rapporteerden minder gevoelens van eenzaamheid dan niet-rokende patiënten. Daarnaast was dagelijks cannabis gebruik geassocieerd met minder sociale uitsluiting. Tevens bleek problematisch alcoholgebruik geassocieerd te zijn met betere scores op sociale steun. Geen van de drie middelen was geassocieerd met stigmatisering.

Conclusie. In de risicofase van psychose bleek de rookprevalentie al sterk verhoogd. Daarnaast hingen psychologische mechanismen (waaronder coping en jeugdtrauma) samen met een verhoogd risico om te roken. De positieve associatie tussen middelengebruik en sociale uitkomsten behoeft verder onderzoek.

Trefwoorden: roken, cannabis, alcohol, psychose